Etorkinak eta integrazioa

"Herritarren ahotsak: transmisioa ikasgelan" proiekturako prestatutako bideoa. Materiala nola erabili jakiteko, ikus gida didaktikoa.

Proposamen honek ikasleengan jarrera hauek bultzatzea du helburu:

-Bizikidetzarako jarrera erakustea

-Gizabanako oro errespetuz tratatzeko asmoa. Denen iritziak arretaz entzun eta kontuan hartzeko borondatea

-Aniztasuna aintzat hartzeko eta era positiboan baloratzeko gogoa

-Inor arrazarengatik, jatorriarengatik edo diruarengatik ez diskriminatzeko asmoa

-Etorkinen bazterketaz jarrera kritikoa erakustea
 

Bideoa ikusi aurretik

1-Giroa berotzeko jolasa. Bosnaka jarriko dira ikasleak, eta bakoitzak papertxo bat hartuko du,  taldekideei erakutsi gabe (bost papertxo prestatuko ditugu talde bakoitzarentzat).  Taldekideek hitza asmatu beharko dute, azalpenak entzunda eta keinuak ikusita. Azalpenak ematean, ezingo dituzte ‘hitz debekatuak’ esan. Adib. mundua (esan ezin direnak, debekatuak: mapa, herrialdeak, planeta). Gaiarekin lotutako bost hitzak hauek izan daitezke:

2-‘Etorkinak’ esanda zer datorkien burura: Nongoak dira? Zertara etorri dira? Zer da integrazioa? Erraza da? Zein arazo sor daitezke?

Bideoa ikusi bitartean

1-Bideoa ikusi aurretik zituzten aurre-ezagutzak eta bideoa ikusi bitartekoak alderatu.

2-Bideoan zehar ulertzen ez dena azaldu eta behar beste aldiz ikusi. Hiztegi aldetik dituzten zalantzak argitu.

Bideoa ikusi ondoren

1-Ulermena ziurtatu eta hausnarketa bideratu, era honetako galdera zabalak eginez (interesgarriena bideoa osotasunean ulertzea baita, xehetasunetan sartu gabe). Galderak talde handian egingo dira, ahoz:

-Zerekin gelditzen zarete bideo hau ikustean?

-Zerk  piztu dizue arreta gehien? Zer da deigarriena zuentzat?

-Zuen ustez zer desberdintasun eta berdintasun daude Euskal Herritik kanpora joaten den baten eta Euskal Herrira datorren baten artean?

-Zuen burua kanpora bidean ikusiko bazenute, zerk kezkatuko zintuzkete gehien? Ikasiko al zenukete beste hizkuntzaren bat?

2-Gaur egungo egoeraren inguruan hitz egingo da ikasgelan, hausnarketa eginaraziz ikasleei lehenaz eta orainaz.

-Bada, ezagutzen al duzue horrelako kasurik? Familiakoren bat joan al zen erbestera lan bila edo dena delakora? Eta gaur egun zuen herrietara etorri al da kanpotik jendea? Zertara uste duzue joaten zirela eta zertara datozela? Eta zergatik? Bi garaiak alderatuz, ikasleak besteen azalean jartzen saiatu.

-Euskaldunen kasuan kanpora joateko izan zituzten arrazoiak, ezagutzen dituzuenak, zerrendatu. (Erbestearen gaia atera dadila. Ikasleek zerrenda egin ostean, aipatu erbestea zer den, zer dela eta ematen zen...)

-Gaur egun Euskal Herrira kanpoko jende asko etortzen bada ere, euskal herritar asko dira kanpora joaten direnak, batez ere ikasketak amaitu eta lana topatzeko asmoz. Ezagutzen duzue horrelako gazteren bat? Nola bizi dute egoera hori? Zer desberdintasun bilatzen dituzue garai batean kanpora joaten ziren euskal herritarren eta orain joaten direnen artean?

-Aurreiritzirik badago etorkinei buruz? Etorkin guztiak berdinak al dira ala jatorriaren arabera desberdin ikusten ditugu?

3-Azken ekoizpena. Hainbat ekoizpen garatu daitezke, talde txikietan. Adibide batzuk (ikasleek aukeratu dezakete, eta baita ordezko beste ekoizpenen bat proposatu ere):

• "Zu zeu elkarrizketatzaile". Bi-hiru ikasleko taldeetan elkarrizketa egitea proposatzen da, galderak aurrez gelan prestatuta. Elkarrizketatua EHra etorritako bat izan daiteke (duela gutxi etorria edo urte asko daramatzana) edo kanpoan bizi den norbait (EHtik kanpora joan dena: ikastera, lanera...). Posible da elkarrizketatua gelara eramatea edo bideo konferentzia egitea ere. Elkarrizketa bideoan egitea gomendatzen dugu, gero ikasgelan ikusi ahal izateko. Ikasleek aurkezpen txiki bat ere prestatuko dute (elkarrizketatuaren biografia laburra, adibidez; nondik ezagutzen duten, etab.). Elkarrizketa horien transkripzioa egiten ikasi, eta egitea aukera polita izan daiteke.

• "Gaur egunera begira". Udaletxean galdetu zein estatutatik etorritakoak diren herrian bizi direnak, eta jatorriak ikasleen artean  banatu. Talde txikietan egin daiteke. Talde bakoitzak egokitu zaizkion jatorriei buruzko aurkezpen txiki bat gertatuko du: munduko mapan jarri, hitz egiten diren hizkuntzak, estatu horien ezaugarriak...

• "Bestearen azalean". Zer nolako aurreiritziak daude etorkinei buruz? Antzezlan txiki bat (esketxa) prestatu lau-bost ikasteko taldeetan, aurreiritziekin lotutako egoera bat asmatuta, pentsarazteko bidea ematen duena (adibidez, atzerritarrak bertakoei lana kentzera datozela). Behin antzeztu ondoren, gainerako taldeek proposatuko dute egoera hori nola aldatu (pertsonaien jarrerak, egoera bera...). Talde guztiekin berdin egingo da, eta beste saio bat hartuko da jokaera berri horiek antzezteko. Antzezteko unean, edukiaren egokitasunaz gainera, hauek ere kontuan izan daitezke: espazioaren erabilera, begirada ikusleei zuzentzea, pertsonaien gorputz-adierazpena, ahotsaren entonazioa... Aukera bat: ikasturte bukaeran antzezlan guztiak beste gela batzuetako ikasleen aurrean egitea.

• "Eman iritzia". Iritzi-artikulu labur bat idaztea. Irakasleak iritzi-artikuluen ezaugarriak azalduko ditu eta ereduren bat erakutsi. Bakarkako lana izango da. Ahoz gora irakurri beharko du, ikaskideen aurrean.

• "Ika-mika". Eztabaida egingo da gelan, ikasleak taldetan banatuta. Talde bakoitzean bi iritzi izango dira, kontrajarriak, eta horiek defendatu beharko dituzte (Adibidez, etorkinei erraztasun gehiago ematearen alde egongo dira batzuk, eta besteek, berriz, esango dute nahikoa baliabide ematen zaiela). Eztabaida formalen ezaugarriak azalduko ditu irakasleak, nola argudiatu, etab. Ikasleek argudioak prestatuko dituzte, eztabaida egin aurretik. 

4- Ekoizpena partekatu. Ahozko aurkezpena egingo dute ikasleek, gelakideei beraien azken ekoizpenaren emaitza ezagutarazteko. Aurkezpenak grabatu egingo dira, bideokamerarekin. Aurkezpen guztien ondoren, galderentzat, hausnarketentzat eta iritzientzat tartea izango da. Ikasleek ahozkoa eta idatzizkoa bereizten ikastea komeni da, eta pixkanaka ahozko jardunean gero eta hobeto moldatzea (irizpideak proposatzeko, irakasleari baliagarri gerta dakizkioke: ahozkoaren ezaugarriak eta baliabideak). 


Ebaluazio-irizpideak: 

Ikasleen autoebaluazioa. Ikasleek beraiek autoebaluazioa egiteko, egin ditzakegun galderak:

Edukiari buruz

-Ea gaiak bere interesa piztu duen.

-Ea gaiari buruz ikasi izanaren sentsazioa duen: gutxi-zerbait-dezente-asko.

Ikaste-prozesuari buruz

-Ea bideoa eta adinekoen testigantzak baliagarriak gertatu zaizkion.

-Ea ikaste-prozesua gustukoa eta eraginkorra izan den berarentzat.

-Ea informazioa bilatzeko arazorik izan duen edo erraza gertatu zaion.

-Ea guztira informazio berri asko jaso duen eta hausnartzeko balio izan dion.

Bere komunikaziorako gaitasunei buruz

-Ea iritzia lasaitasunez emateko aukera izan duen ala zailtasunak izan dituen.

-Ea ahozko ekoizpenean lasai sentitu den eta nahi zuena azaltzeko gai izan den.

-Ea pozik dagoen ekoitzitako lanarekin.

Talde-lanari buruz

-Ea talde-lanean eroso sentitu den eta aberasgarria gertatu zaion.

-Ea ondo baloratzen duen talde-dinamika ala arazoren bat izan duen.
 

Irakaslearen ebaluazioa. Irakasleak ikasleak ebaluatzeko, kontuan hartu ditzakeen irizpideetako batzuk:

- Ea adinekoen testigantzen garrantziaz jabetu den eta interesa erakutsi duen.

- Ea lehenaldia eta orainaldia lotzeko eta bere ikuspegia aberasteko gogoa eta gaitasuna izan dituen.

- Ea enpatiarik erakutsi duen bideoko adinekoekin.

- Ea bizikidetzarako jarrera egokia erakusten duen.

-Ea gizabanako oro errespetuz tratatzeko asmoa erakusten duen. Denen iritziak arretaz entzun eta kontuan hartzeko borondatea nabarmenduz.

-Ea etorkinen bazterketaz jarrera kritikoa erakusten duen.

- Ea ikerketan informazioa lortzeko gaitasuna erakutsi duen, iturriak bilatzeko orduan.

- Ea informazio hori bere gogoetak eta ikuspuntua egituratzeko edo eraldatzeko erabili duen.

- Ea talde-lanean ondo moldatu den, berdinen arteko harremanean iradokizunak eginez eta ikaskideen iritziak errespetatuz.

-Ea bere iritzia eta hausnarketak partekatu dituen, horretarako txanda errespetatuta.

-Ea ahozko ekoizpenean ondo moldatu den, komunikatzeko gai izan den