Euskalkiak: ezin elkar ulertu?

Desberdintasun handiak al daude euskalkien artean? Ulertzen al dugu elkar? Zein oztopo ditugu? Zer egin ulermena bideratzeko? Iparraldeko zein Hegoaldeko gazteen testigantzak batu ditugu bideo honetan.

Mailak: DBH

Proiektuak: EIMA 2.0. Herritarren ahotsak: transmisioa ikasgelan

Ikasgaiak: Euskara eta Literatura

Gaiak: Bizikidetza, Euskara

4,50 puntu 5 izarreko maximotik
30.000 iritzi guztira

Ikasleengan bultzatuko diren jarrerak:

  • Gizabanako oro errespetuz tratatzeko asmoa
  • Denen iritziak arretaz entzun eta kontuan hartzeko borondatea
  • Bizikidetzarako eta elkar ulertzeko nahia
  • Euskalkiak ezagutu eta erabiltzeko gogoa

Bideoa ikusi aurretik:

    1. Euskalkiak izango ditugu hizpide, aurre-ezagutzak aktibatzeko. Guztira zenbat euskalki dauden eta zein diren galdetuko diegu… Ea asmatzen duten! Koldo Zuazoren  euskalkien sailkapena ere ikus dezakegu.
    2. Euskalkiei buruz dugun ikuspegia lantzeko, bideo labur hau ikus dezakegu: Euskalkiak. Ondoren, gisa honetako galderak egin ditzakegu:
      • Nongoa da euskararik onena bideoan agertzen direnentzat? Zergatik esaten dute hori? Nongoak dira? Zuen ustez, garbi hitz egiten al dute?
      • Euskalkirik erabiltzen baldin baduzue, zuen euskalkiari buruz hausnartu: zer iruditzen zaizue? Polita da? Gustatzen al zaizue? Oso diferentea al da euskara batuarekin alderatuz?
      • Ezagutzen al duzue beste euskalkirik? Nongo euskara da zuentzat ulertzeko zailena? Zergatik?
      • Ona al da euskalki asko egotea? Abantailak eta desabantailak aipatu.
    1. Euskalkiak ulertzeko zailtasunak: hori da ikusiko dugun bideoaren gaia. Girotzeko, telefono matxuratuaren jolasa egin dezakegu. Talde handietan banatuta, biribilak osatuko ditugu (lurrean eserita egin daiteke). Talde bakoitzeko batek esaldi bat esango dio aldamenekoari, belarrira, azkar eta ondo ahoskatu gabe. Eta gauza bera egingo du hurrengoak: ulertu duena ondokoari belarrira esan. Azkenengoak ozen esango du ulertu duena, eta lehenengoak, berriz, hasierako esaldia zein zen.

Bideoa ikusi bitartean:

  1. Bideoa ikusi aurretik zituzten aurre-ezagutzak eta bideoa ikusi bitartekoak alderatu, ea aurrez hitz egindakoarekin bat datozen.
  2. Beren arreta erakarri duten pasarteak gogoan hartu. Aukera bat: testua inprimatu eta ikasleei banatzea, nabarmendu nahi dutena edo ulertu ez dutena apuntatzen joan daitezen.
  3. Ulertu ez dituzten hitzak, esaerak edo erreferentziak apuntatu. Esate baterako, euskalkietako hitzak eta aditzak: pasetan jat (pasatzen zait, gertatzen zait), iduritzen (iruditzen), nehi bozu (nahi baduzu), aittuten (ulertzen), berbetan (hitz egiten), usaian (normalean, ohituraz), erraiten (esaten), giputxak (gipuzkoarrak), apur bat (pixka bat), urtetzen jata (irteten zait), solastu (hitz egin), erran (esan)…
  4. Bideoa behar adina aldiz ikusiko dute, informazio guztia barneratzeko.

Bideoa ikusi ondoren:

  1. Ulertu dutela ziurtatu. Zalantzak argitu.
  2. Bideoari buruzko hausnarketak eta iritziak partekatu:
    • Erraz ulertu al duzue esan duten guztia? Noren euskara egin zaizue ulertzeko zailena?
    • Zuek bizi izan al duzue bideoan kontatu dituzten esperientzien antzekorik? Kontatu.
    • Aldatzen al duzue hitz egiteko modua beste toki batzuetako jendearekin?
    • Zer egin elkar ulertzeko arazoak daudenean? Nahikoa al da intentzioa jartzea eta poliki hitz egitea?
    • Euskara batura jo beharrik gabe, aberasgarriagoa da nork bere euskalkia erabiltzea. Ados al zaudete?
    • Ba al duzue konplexurik euskalkiarengatik edo euskalkirik ez izateagatik?
    • Zuen ustez, euskalkia lotu al daiteke herri nortasunarekin?
  1. Euskalkitegia jokoarekin jolas eginez, ikasleak ea euskalkiekin zer moduz moldatzen diren ikus dezakegu. Belarria beste doinu batzuetara ohitzen hasteko ordua da!
  2. Azken ekoizpena: Hainbat ekoizpen gara daitezke. Lau adibide eskaintzen dira hemen. Ikasleek bat aukeratu dezakete edo ordezko beste bat proposatu, edo proposamen bat baino gehiago ere egin dezakete.

 

  • “Testigantza bila”. Hainbat tokitako euskalkiak ezagutzeko aukera izango dugu, Gazte Gara Gazte proiekturako elkarrizketatutako gazteen testigantzei esker. Banaka edo binaka egiteko ariketa izan daiteke. Ikasle (-bikote) bakoitzari 28 herri hauetako bat egokituko zaio, eta, beraz, hiztun bat (edo bi: batzuk binaka baitaude elkarrizketatuta).

 

 Aiherra

Donapaleu 

Lasarte 

Muxika 

 Aramaio

Elgoibar

Hondarribia

Oiartzun 

Azkoitia

Eibar

Irun

Soraluze

Azpeitia

Etxalar

Itsasu

Tolosa

Baztan

Etxarri-Aranatz

Lekeitio

Urruña

Bera

Gernika-Lumo

Leitza

Zarautz

Doneztebe

Getxo

Markina-Xemein

Zalgize-Doneztebe

 

Ikasle (-bikote) bakoitzak egokitutako hiztun horren/horien bideo-pasarte bat aukeratuko du, interesgarria iruditzen zaiona, eta minutu bat transkribatu (idatziz ipini). Hitz bereziak ere apuntatuko ditu, eta haien esanahia bilatu.

Lana egin ondoren, egindakoa gelakideekin partekatuko du, aurkezpen txiki bat eginez. Hauek izan daitezke aurkezpeneko gida-lerroak:

- Hiztuna(k) nor d(ir)en azaldu

- Nongoa(k) d(ir)en zehaztu. Herriaren kokapena

- Zer euskalki hitz egiten du(t)en esan

- Pasarte hori aukeratzearen zergatia(k) argitu

- Pasarteari buruzko iritzia eta azalpenak eman (edukia eta esateko modua)

- Bideo pasartea ipini

 

  • “Bestearen azalean”. Antzerkia egingo dugu, ulermen-arazoak gaitzat hartuta. Talde txikietan jarriko gara, eta talde bakoitzak umorezko esketx labur bat prestatuko du. Adibidea: bizkaitar bat eta gipuzkoar bat, elkar ulertu ezinik.

- Egoera edo istorioa pentsatu

- Pertsonaien izaera eta jarrerak zehaztu

- Gidoitxoa idatzi: gertaerak eta elkarrizketak

- Rolak banatu eta atrezzoa zein jantziak pentsatu

- Entseguak egin

- Ikaskideen aurrean antzeztu

Esketx bakoitza ikusi eta berehala, galdera hauxe egingo dugu: pertsonaiek lortu al dute elkar ulertzea? Erantzuna ezezkoa baldin bada, publikoak (ikaskideek) egoera konpontzeko proposamenak egingo ditu, eta segidan bigarrenez antzeztuko dute, baina proposatutako aldaketak sartuko dituzte (modu inprobisatuan).

Esketxak grabatzea proposatzen dugu. Hala, ikasleek euren esketxa ikusteko eta hurrengorako zer hobetu dezaketen erabakitzeko aukera izango dute.

  • “Hitzen arrastoan”. Bideoko testigantzen barrunbeak aztertuko ditugu, alderdi linguistikotik. Horretarako, berriz ikusiko dugu bideoa (elkarrekin ikusi beharrean, ikasleek euren kabuz ikus dezakete, nork bere erritmora). Testua ere bana diezaiekegu ikasleei, ulermen-arazoak baldin badituzte. Binaka egin dezakete lana. Taula hau erabil dezakete, euskalkiak eta euskalkien ezaugarriak identifikatzeko:

 

 

HERRIA

HITZAK, ADITZAK, ESAMOLDEAK, AHOSKERA…

Bizkaieraz

 

 

 

 

 

Lapurteraz

 

 

 

 

 

 

Nafarreraz

 

 

 

 

 

 

Gipuzkeraz

 

 

 

 

 

 

          Egindako lana partekatuko dugu, eta guztion artean taula bakarra osatzen joan. Zalantzak argitu, iritziak trukatu…

Ondoren, ikasle bakoitzak gustatu zaion hitzen bat aukeratuko du (posible da bideoan agertu ez den beste hitzen bat izatea ere, euskalki batekoa baldin bada), eta esaldi bat osatuko du (umoretsua baldin bada, hobeto), betiere hitz horrekin bat datorren euskalkia erabiliz. Gelakideekin partekatuko du:

- Zergatik aukeratu dut hitz hori?

- Esaldia esan

Euskalkiak eta umorea bideoa ikus dezakegu, eta baita Gazteen euskara ere, besteak beste, euskalkietako hitz gehiago ezagutzeko.

 

  • Sormena lagun”. 2. mailarako aproposagoa. Ikus-entzunezko bat gertatuko dute (taldeka), euskalkien aberastasuna islatzen duena. Ikasleek beraiek erabakiko dute nola egin nahi duten. Ideia batzuk:

1- Hainbat euskalkitako esaldiak eta hitzak erabiltzea (sinonimoak, esaterako: hitz egin, mintzatu, berba egin, solastu). Horrekin gidoitxo bat egin, eta ikasleek euren buruak bideoan (poltsikoko telefonoarekin egin daiteke) grabatzea hitz horiek esaten. Marrazkiak eta irudiak ere erabil ditzakete.

2- Elkarrizketak egitea, euskalki diferenteak jasotzeko (irakasleei, herritarrei…). Grabatutakoarekin euskalkien inguruko erreportaje moduko bat osatzea. Galderak guztien artean prestatu eta elkarrizketak bideoan grabatzea gomendatzen dugu (grabazioak egiteko, ikus jarraibideak). Aukera bat: gero grabazioak Ahotsak.eus artxibora bideratzea (adibiderako, ikus: Donostiako ikastetxea eta Lekarozko institutua).

3- Abestiak erabiltzea. Abesti bat sor dezakete euskalkietako hitzekin. Edo jada existitzen den abesti bat edo zati bat erabili (adibiderako, ikus Gontzal Mendibilek kantatzen duen Bagare abestia, eta abesti horren bertsio rockeroa). Lipdub bat ere presta dezakete (esate baterako, ikus Gizon arruntaren koplak).

Euskalkia bizirik dagoen herrietan bertako euskalkia erabiltzea litzateke politena: herriko euskalkiaren aldeko bideoa egitea. Girotzeko, Ondarruko berbak, Geuk be ondarrutarrez eta Oiartzungo euskara bideoak ikus ditzakegu.

 

5. Ekoizpena partekatzea. Azken ekoizpenaren emaitza ahoz ematea lehenetsiko da, emaitza dena delakoa dela ere: esketxa, ikus-entzunezkoa, azalpena… eta, ahal dela, bideoan grabatzea, ahozko jardunen bilakaera ikusteko. Aurkezpen guztien ondoren, galderentzat, hausnarketentzat eta iritzientzat tartea izango da. Ikasleek ahozkoa eta idatzizkoa bereizten ikastea komeni da, eta pixkanaka ahozko jardunean gero eta hobeto moldatzea. Irizpideak proposatzeko, irakasleari baliagarri gerta dakizkioke: ahozkoaren ezaugarriak eta baliabideak

 

Ebaluazio-irizpideak:

Ikasleen autoebaluazioa. Ikasleek autoebaluazioa egiteko, erabil ditzakegun galderak:

Edukiari buruz:

  • Ea gaiak bere interesa piztu duen.
  • Ea gaiari buruz ikasi izanaren sentsazioa duen: gutxi-zerbait-dezente-asko.

Ikaste-prozesuari buruz

  • Ea bideoa eta testigantzak baliagarriak gertatu zaizkion.
  • Ea ikaste-prozesua gustukoa eta eraginkorra izan den berarentzat.
  • Ea informazioa bilatzeko arazorik izan duen edo erraza gertatu zaion.
  • Ea guztira informazio berri asko jaso duen eta hausnartzeko balio izan dion.

Bere komunikazio-gaitasunei buruz

  • Ea iritzia lasaitasunez emateko aukera duen ala zailtasunak izan dituen.
  • Ea ahozko ekoizpenean lasai sentitu den eta nahi zuena azaltzeko gai izan den.
  • Ea pozik dagoen ekoitzitako lanarekin.

Talde-lanari buruz

  • Ea talde-lanean eroso sentitu den eta aberasgarria gertatu zaion.
  • Ea ondo baloratzen duen talde-dinamika ala arazoren bat izan duen.

 

Irakasleak aintzat har ditzakeen ebaluazio-irizpideak:

  • Ea euskararen erabilerari lehentasuna ematen dion hainbat komunikazio-eremutan.
  • Ea formulazio egokia aukeratzen duen erregistro formalean eta lagunarteko erregistroan jarduteko; hau da, egoeraren eta bertan parte hartzen duen pertsonaren edo pertsonen arabera egokia dena.
  • Ea euskalkien aberastasunaz jabetzen den. Eta (2. mailan) ea aztertzen eta balioesten duen hizkuntza estandarrak eta euskalkiek euskararen iraupenean eta transmisioan duten funtzioa.
  • Ea erabiltzen duen bere euskalkia, hala eskatzen duten komunikazio-egoeretan.
  • Ea azaldu, narratu edo deskribatzen dituen euskararen jatorriaren eta bilakaeraren ezaugarri bereziak (2. mailan).
  • Ea identifikatzen dituen euskararen eta gaztelaniaren arteko ukipen-egoeraren ondorioz sortutako fenomenoak, eta egoera zehatzak aztertzen dituen (2. mailan).
  • Ea bideoa behar bezala ulertu duen eta ulertu ez duena argitzen saiatu den.
  • Ahozko aurkezpen errazetarako, ea informazio garrantzitsua bilatzen eta hautatzen duen, hainbat iturri erabiliz: analogikoak, ikus-entzunezkoak eta digitalak.
  • Ea informazioa forma logikoz antolatzen duen, hartzailearentzat ulergarria izan dadin.
  • Ea erabiltzen dituen bere diskurtsoan tonuarekin, keinuekin edota gorputzaren jarrerarekin lotutako alderdiak.
  • Ea behar besteko autonomia ageri duen zeregina planifikatzean eta egitean.
  • Ea pasadizoak etorri handiz eta bizi narratzen dituen: gertaerak hurrenkera errespetatuz eta argitasunez kontatzen dituen, eta, gainera, deskripzio txikiak gehitzen dituen.
  • Ea antzezpen txikiak egiten ongi moldatzen den.
  • Ea bere diskurtsoan egokitzapenarekin, tonuarekin, keinuekin, gorputzaren jarrerarekin edota kortesia-arauekin lotutako alderdiak erabiltzen dituen.
  • Ea modu naturalean esku hartzen duen, eta bere ikuspegia azaltzen duen, arrazoituz.
  • Ea dauden ikuspuntuak alderatzen dituen eta berea berrikusten duen.
  • Ea zentzuzko ondorioak ateratzen dituen.
  • Ea erantzuten dien norberaren esku-hartzeari buruzko galderei.
  • Ea galdera eta azalpen egokiak ematen dituen gainerakoek esku hartzen dutenean.
  • Ea errespetatzen dituen gainerakoen esku-hartzeak eta txandak errespetatzen dituen.
  • Ea parte hartzen duen taldean egiten diren elkarrizketetan.
  • Ea gainerakoekin lankidetzan aritzen den, eta, talde-lanak egitean edo arazoak konpontzean, dagozkion erantzukizunak betetzen dituen.
  • Ea autoebaluazio- eta autozuzenketa- estrategiak erabiltzen dituen ahozko erabilera hobetzeko.
  • Ea edonolako bazterketa adierazten duten estereotipoak ez dituen erabiltzen.
  • Ea landutako hizkuntza-baliabideak behar bezala erabiltzen dituen.
  • Ea erabiltzen dituen mezuak ulergarriago egiteko eta hartzaileak inplikatzeko estrategiak (adibideak ematea…).
  • Ea identifikatzen eta zuzentzen dituen hizkuntzaren hainbat alorretan egindako oinarrizko akatsak.
  • Ea akatsak ikaskuntza-prozesuaren partetzat ulertzen dituen eta horiek gainditzeko jarrera positiboa duen.

 

Manex Agirre (Aramaio, 1982):

-Bai, pasetan jat igual irratixen entzun zuberotarren bati elkarrizketa, eta ostia, kosta!

Maddi Sarasua (Itsasu, 1995):

-Nik nahiago dut mintzatu hegoaldekoekin gipuzkoarrez. Errexagoa egiten zait eta iduritzen zait lapurtarrez mintzo naizelarik, ez dakit, komunikazioa beharbada ez etena, baina trabatua dela, ez naizela gehiago bere… biziki desberdina da, ez dakit.

 Olatz Arriola-Bengoa (Bilbo, 1986):

-Hor badago muga bat eta tontakeri bat da ze hizkuntza bera da baina ya, hizkuntza bera da baina euskalki desberdina da eta ez dakizu, ez dakizu…

Irati Seijo (Lekeitio, 1992):

-Askotan daukagu guk joeria: “Ba ez banau ulertzen bere problemi da, ez da niria”. Osea, esaten moduan: “Hau neuri da, nehi bozu zuk nigana etorri, etorriko zara. Ni zugana ez naiz jungo”.

Andere Gonzalez (Getxo, 1988):

-Eta jenteari jolin, askok igual hamendik ez badekozu ohiturarik euskeraz iteko normalean erabiliko dozu igual batue, ez? Hamen ikasi dozune edo ikastolan ikasi dozune edo. Klaro, zoiez Lekitto batera, berba itten dotsu nonok, eta igual ez dotsazu aittuten! Baina eske normala da. Igual bestien partetik be bai egon bi(ha)ko zan igual apur bet… Txo, txo, baja, a ver!

Ander Goikoetxea (Lekeitio, 1990):

-Jo, eurentzat igual, zailtasuna badauko, lekittarrekiko, euskaldunbarri bat, euskeraz ikasittako pertsona bat pada edo… bardin jako! Lekittar itten xako edo erderaz itten jako. Euskera batuan Lekitton ez dozu entzungo berbetan iñor be… Jo, hori bada neretzako akats bat… oso oso garrantzitsua. Osea, diñot: pertsona bat euskeraz ikasten dau, eta erderaz ingotsazu [ingo dotsazu] berba?! Ostra. Ta Lekitto moduko herri baten!

Ane Garai (Bilbo, 1987):

-Ulertuko (do)tsat, ez jat ulertuko? Jo, lehenengoan esatie ezer bale, bigarrenien ya… fu.. Orduen hor bai ya ikusten dozu apur bet hori: ba muga bat esaten dozune… mmmm, kostaten dana igual muga hori pasetie, ez?

Ainhoa Sarasua (Itsasu, 1997):

-Bo, nik orain arte iten nuen hola ere, aldatuz beti, eta hor uda hontatik beti lapurtarrez, jende guztikin eta hola, eta sentitzen nuela adibidez bizkaitar batekin mintzatzean nik usaian beti, bo denek, nere ustez, gure lagunek ere hegoaldeko jendearekin nahiz eta ez euskalkia aldatu, ez daizkigu euskalki guztiak, azentua pixka bat aldatzen dugula. Eta justuki bizkaitar horrek pixkat aldatzen zuen azentua, eta sentitzen nuen ene azentua hartzen zuela pixkat. Eta orduan nere ustez bon, ez da… Erraiten dugularik “bai, beti guk dugu aldatzen”, da guk aldatzen dugulako azkenean. Beharbada aldatzen ez bagenu, agian haiek aldatuko lukete edo.

Andere Arriolabengoa (Aramaio, 1982):

-Kontaukot [kontauko dot] anekdota bat, izenik ez noie esaten, baiñe Zarauzko euskal jai batzutan Gipuzkoako bertsolari batekin juntau nintzen, eta ez gitzen elkar ulertzen. Egixe da ordu txi...

Manex Agirre:

-Bai, kalimotxo batzuk edanda!

Andere Arriolabengoa:

-Baina ez gitzen elkar ulertzen, eta orduan in geben trato bat eta zan: berak bizkaieraz ingo auela eta nik gipuzkeraz. Hola elkar ezagutze… ulertarazteko. Eta bueno, txarto ez zan urten esperimentue.

Manex Agirre:

-Ondo? Orduan bai ulertu?

Andere Arriolabengoa:

-Bai!

Ander Goikoetxea:

-Ba hizkera aldatze hori ba nik in bihar dot ba igual udalekutan, ni euskal udalekutan juten nazenian ba umiakin berba itteko, gehixenak giputxak baldin badira ta hori, ba euskera batuan iñ bihar izaten dot berba, eta bueno, nik hori personalmente nahiko natural eruaten dot hizkera aldatzeko... euskera batua berba ittia nahiko natural eruaten dot. 

Ekhi Zugasti (Eibar, 1985):

-Neri ointxe personalmente pasau jatana izan dok… Nere neskia ointxe Iruñakua dok. Eta hasieran berakin komunikatzeko asko joten najuan euskera batura, bai whassappez eta bai berbetan, ze uste najuan ez zestala ulertuko. Eta bueno, ba ya denporatxua batera, eta azkenian ba e… berak esan jestak, gainera: “Baina eidazu zuk itten dozun moduan! Neri ez idazu ein…”.  Ze, gainera, urtetzen jata… urtetzen jata super artifiziala, osea, ez naiz ni, ez dakit zelan esplikau, ez?

Maialen Chantre (Bera, 1991):

-Hemen Berako lagunekin solasten naiz hemen iten genun bezela baina unibersidadera joan ta, ya pues Euskal Herri guztiko jendeakin, aldatzen… nahi gabe aldatzen dut. Badakit hitz batzuk ez dizkidatela ulertzen… edo ya arraro begitzen diatela eta hola… orduan pues bai mantentzen da hemengoa eta nabaritzen diate nongoa naizen, bainon ez dut berdin egiten. Ta beraiekin nagonikan erraten diate:  “Joe, ze azentoa duzun, hangoa”. Eta hemengoekin egon ta, sumatzen baldin badiate hangoekin solasten telefonoz-edo, errango diate: “Jo, nola aldatzen duzun zure hizkuntza, hangoekin solasteko”. Orduan, ya sortzen da nahaste bat hor…

Patxi Castillo (Bera, 1992):

-Bai, bai, neri… bueno, geroz eta gehio ibiltzen naiz Gipuzkuan, eta hemen erraten diate gipuzkoartzen ari naizela eta han alderantziz.

Iraitz Beitia (Eibar, 1987):

-Eibarren dakau euskera bat oso nahasixa. Harrapatzen dau Gipuzkoakua, Bizkaikua, ez-dakit-ze… ta nik bai aldatzen dotena igual lagunekin ta baino gehixau da por-ejemplo lanian dakauz Markiñakuak, Ondarrukuak, ta ez dot itten igual Markiñakuekin berba, Ondarrukuekin be ez… eta Azpeittikuekin be ez. Orduan bai euren… adaptatzen naiz pixkat euren hitz egiteko modura. Eta nahi dot esan: joe, askotan ez da erreza, porke oso itxi itten dabe eurak berba.

Andere Arriolabengoa:

-Bueno, bizkaittarren artien be bai, e. Nik gogoratzen dot nire klaseko lehenengo egunien lekittar bat auen... bueno, hasi zan berbetan eta iñok etzauen [ez auen]... osea, eta Bilbon... osea, etzauen iñok ulertzen! Kostau jakun... bera be bai, moldatu in bihar... berak be moldatu in biher izan eban apur bat bere euskerie bestiok ulertu ahal izeteko, ze bestela ezinezkue zan.

Andere Gonzalez:

-Igual Iparraldien bai euki dot arazotxue eta ulertzeko, ostras.

Garazi Lopez de Uralde (Getxo, 1988):

-Bueno, baina hor bion partetik ba pazientzia apur bet edo lasaitasuna, ze beittu, danok gabiz euskaraz berba itten, ba jarri zeuk be zure partetik be bai.

Andere Gonzalez:

-Bai, bai, bai.

Garazi Lopez de Uralde:

-Ta moldatuko gara.

Andere Gonzalez:

-Azken finean... klaro baietz.

Garazi Lopez de Uralde:

-Bai Iparralden bai Ondarrun, berdin dost.

Manex Agirre:

-Ni personalki ez jat pasau inor ez ulertzie. Bueno,  aber, igual Anderek esan dauena bai da egixe, ez? Baten bat etorten bada eta braun! Eta zu gainera harrapatzen baldin bazaittu preparau barik, ez? Ba esaten dozu: “Ostia! Esan berriro mesedez”, ez?

Garazi Lopez de Uralde:

-Ez dot esaten batua erabiltzea, osea, diñot bakoitzak bere hizkuntza edo euskalkia apur bat moldatzea besteari lana errazteko. Nik bez ez dot… ez dakit batua erabiltzearena… aberasgarriago da nire ustez, bakoitzak berea erabiltzea.

Manex Agirre:

-Bai, pasetan da, bai, eta hori nik uste dot konplejo barik onartu biherra daukule. Ba batzukin lehelengo zeran, lehenengo bueltan zaile dala, bigarren bueltan esango nauke ya problemarik ez dauela, zea zuk jartzen badozu zure aldetik eta berak be bai, batuara juan barik, ez dau biharrik, ba ez dau problemarik, nik uste.

Garazi Lopez de Uralde:

-Ba ritmoa moldatu eta ez dakit, hobeto ahoskatu... jajaja apur bet lasaiago.

Andere Gonzalez:

-Intentzioa jartzea.

Garazi Lopez de Uralde:

-Bai. Jarrera kontue da, ez dakit.

1.- Euskararen aldaerak dira euskalkiak, herrian herriko hizkerak. Euskalki nagusiez gainera, azpieuskalki ugari daude. Ikus euskalkien mapa eta ezaugarriak.

2.- Euskalkiek euskara batua aberasten dute. Besteak beste onura hauek ekar ditzakete:

  • Euskararen erabileran eta atxikimenduan modu positiboan eragitea, errejistro informalerako hainbat esamolde eta formula eskaintzen dituelako.
  • Euskara aberatsagoa (sinonimia gehiago, ez denek euskara berdin-berdina) eta indartsuagoa eraikitzea.
  • Hizkuntza sena eta sormena indartzea, hizkuntzarekin umorea egiteko gaitasuna barne.
  • Guraso eta seme-alaben arteko transmisioa sendotzea.
  • Tokian tokiko euskarak herri identitatea dakar, hizkera horrek hiztuna bertako sentiaraztea.
  • Euskalduntzea erraztea (modu naturalean egitea).

3.- Ikus euskalkiei buruz prestatu ditugun beste bideo-fitxa hauek ere:

4.- Hizkera informalari buruz, berriz, beste bi bideo-fitxa hauek ditugu:

Utzi zure ekarpena

Gipuzkoako aldundia Kutxa Eusko Jaularitza