Gerra, ume eta gaztetxoen begietatik

Batzuetan iruditzen zaigu adineko jendearen bizitza zuri-beltzekoa izan zela, antzinako filmak bezalakoa. Eta zaila gertatzen zaigu haiek ume garaian irudikatzea. Dokumental honetan gerra garaian zuten adina jarri dugu, eta adin horietako gaur egungo ume eta gaztetxoak ere grabatu ditugu, kontraste gisa. Zein desberdinak izan ziren batzuen eta besteen bizitzak... eta hala ere, umeak beti ume. 

Gaur egungo ikasleei gerra zer den azaltzeko balio du bideo honek, pentsarazteko. 1936ko gerraren ondorio latz haiek ezagutu ditzaten, eta sasoi bateko ume/gaztetxo haien lekuan jar daitezen, "adinkidea" izateak ematen duen gertutasunetik. 

Bideoa ikusi aurretik:

1.  Gaiaren aurkezpena egingo dugu. Aurre-ezagutzak aktibatuko ditugu.

2.  Gerra izango dugu hizpide:

-Hemen egon al da gerrarik? Noiz? Zer gertatu zen?

-Entzun duzue gerrako konturik etxean?

-Posible ikusten duzue gerra etortzea?

-Zer egingo zenuke gerra baldin badator?

-Gaur egun munduan zein tokitan daude gerran? Zergatik?

Bideoa ikusi bitartean:

1.  Bideoa ikusi aurretik zituzten aurre-ezagutzak eta bideoa ikusi bitartekoak alderatu, ea aurrez hitz egindakoarekin bat datozen.

2.  Euren arreta erakarri duten pasarteak gogoan hartu.

3.  Ulertu ez dituzten hitzak, esaerak edo erreferentziak apuntatu.

4.  Bideoa behar adina aldiz ikusiko dute, informazio guztia barneratzeko.

Bideoa ikusi ondoren:

1.  Ulermena ziurtatu. Zalantzak argitu.

2.  Bideoari buruzko hausnarketak eta iritziak partekatu:

-Zer sentitu duzue bideoa ikustean? Ezerk harritu al zaituzte? Eta hunkitu? Eman iritzia.

-Lortu al duzue bideoan agertzen diren adinekoak (1936ko gerra garaian ume zirenak) ume moduan irudikatzea? 

-Zein dira gerrak dakartzan ondorioak? Gerra denak antzekoak al dira? Eztabaidatu. Iritziak jaso.

-Zer gertatu zen hemen, gure herrian, gerra garaian?

Lanketa posible batzuk: 

Hainbat ekoizpen gara daitezke. Hiru adibide (ikasleek aukeratu dezakete, eta baita ordezko beste ekoizpenen bat proposatu ere edo proposamen bat baino gehiago egin):

• “Zu zeu elkarrizketatzaile”. Ikasleak kazetari bihurtuko dira, ahozko ondasunaren biltzaile. Talde txikietan banatu (2-3 kide), eta talde bakoitzak adineko euskaldunen bati (amona, aitona, bizilaguna, familiako ezaguna...) elkarrizketa egingo dio, eta 1936ko gerrari buruzko bere esperientzia kontatzeko eskatu: zer gertatu zen bere herrian, bere familian... Elkarrizketa bideoan grabatzea gomendatzen dugu (ikus jarraibide orokorrak), gero ikasgelan ikusi ahal izateko, eta komenigarria litzateke elkarrizketatuari argazkia ateratzea ere. Ikasleek aurkezpen txiki bat prestatuko dute (elkarrizketatuaren biografia laburra, adibidez; nondik ezagutzen duten, etab.), bideoa erakustearekin batera ikaskideei azalpenak emateko. Jasotakoarekin, hainbat lanketa egin daitezke ondoren ere. Hiru aukera: