Emakumea lan munduan

"Herritarren ahotsak: transmisioa ikasgelan" proiekturako prestatutako bideoa. Materiala nola erabili jakiteko, ikus gida didaktikoa.

Proposamen honek ikasleengan jarrera hauek bultzatzea du helburu:

-Aniztasuna aintzat hartzeko eta era positiboan baloratzeko gogoa

-Gizabanako oro errespetuz tratatzeko asmoa. Denen iritziak arretaz entzun eta kontuan hartzeko borondatea

-Sexu diskriminazioarekiko jarrera kritikoa agertzea

-Genero-indarkeriaren aurkako jarrera aktiboa azaltzea

-Arbasoen bizimodua eta historia hurbila ezagutzeko interesa

Bideoa ikusi aurretik

1-Gaiaren aurkezpena egingo du irakasleak. Lehenaldira begira jarriko gara, orainaldia hobeto ulertzeko. Lan mundua aztertuko dugu. Aurre-ezagutzak aktibatuko ditugu. 

-Zuen amonek etxetik kanpo lanik egin al zuten? Ba al dakizue zerbait horri buruz?

-Emakumeek gizonek adina denbora pasatzen al zuten etxetik kanpo lanean?

2- Ikasleen amek zein lan egiten duten: zerrenda bat osatu beharko dute. Ikasleak banan-banan ogibideak arbelean idazten joan daitezke eta, gero, behin zerrenda osatuta, lan horietatik garai batean emakumeek zeintzuk egingo zituzten hautatuko dute.

Bideoa ikusi bitartean

1-Aurre-ezagutzak konparatu, ea aurrez hitz egindakoarekin bat datozen.

2-Arreta deitu dieten pasarteak gogoan hartu.

3-Ulertu ez dituzten hitzak, esaerak edo erreferentziak apuntatu. (Adib.  “Kofia” eta “krixeda” bezalako hitzen esanahiak).

Bideoa behar adina aldiz ikusiko dute, informazioari etekin guztia ateratzeko.

Bideoa ikusi ondoren

1-Ulermena ziurtatu. Zalantzak argitu.

2-Bideoari buruzko hausnarketak eta iritziak partekatu, talde(t)an:

-Espero zenuten ikusi duzuena? Zerk deitu dizue arreta? Zer nabarmenduko zenukete?

-Ze sentimendu sorrarazi dizue bideoak? Garai hartako emakumeek jasandakoak mindu al zaituzte? Zergatik?

-Etxean entzun al duzue horrelakorik?

-Zer aldatu da? Gaur egun badago neskamerik (ikus testuinguruan)? Gaur egun ogibide guztietan al daude emakumeak? (aurre -ezagutzetan egindako jarduerarekin lotu daiteke eta arbelekoa osatu)

3-Azken ekoizpena: Hainbat ekoizpen garatu daitezke. Lau adibide (ikasleek aukeratu dezakete, eta baita ordezko beste ekoizpenen bat proposatu ere):

• “Gaur egunera begira”. Emakumea eta lan munduarekin lotutako egungo gertaerak aztertu, eta albiste bat edo gehiago aukeratu. Banaka edo binaka egin daiteke. (Adibideak: “Emakumeak pilotatzen” eta “Adidasentzat lanean”). Gertaeraren laburpena egingo dute, eta ahoz azaldu eta iritzia eman, gela osoaren aurrean. Aurkezpen txiki bat prestatu dezakete, adibidez prezi programarekin; erabiltzen ez badakite, ereduak erakutsiko zaizkie.
• “Zu zeu elkarrizketatzaile”. Binaka egitea proposatzen da jarduera hau. Ondoko albistea “Etxeko lanak ez dira duinak, oraindik ere” irakurri ondoren, elkarrizketa bat egiteko galderak prestatu, etxeko lanetan dabilen pertsona batentzat. Elkarrizketa egindakoan, adibideko egitura erabilitako entregatukoa da (titulua, azpititulua, galdera-erantzunak… eta argazkia), euskaraz. Aurkezpena, berriz, gela osoari ahoz goran irakurrita egin daiteke  batek elkarrizketatzailearena egin dezake eta besteak erantzun).
• “Testigantza bila”. Tradizioz gizonezkoena zen lanpostu bat lortu zuen lehen emakumea izan zen Elisabeth Agirrezabal bere herrian, Bergaran. Enpresa kudeatzailea.  Ahotsak.eus webgunean edota beste iturri batzuetan arakatu, eta testigantza esanguratsu gehiago bilatu. Bideo pasarte bat edo albiste bat aukeratu, eta kontatzen duenaren laburpena egin, zure hitzetan jarrita.

• “Historia egiten”. Emakumeak lan munduan bizi izan dutenaren inguruko informazioa topatu, ikerketa lana eginez. Horretarako iturri desberdinak erabil ditzakete: Internet, liburuak, aldizkariak, inkestak, jendea elkarrizketatu... (adibidez, “Eraldaketaren emakumeak”). Ondoren, informazio jasotze hori gelaz gela aurkeztuko dute, guztien aurrean. Ideia ona litzateke ateratako ondorioekin horma-irudi bat prestatu, eta herriko kaleetan itsastea (eta beharrezkoa den kasuetan, azalpenak ematea).
• “Historia egiten”. Gerraosteko lege batek emakumea ezkontzean lana uztera behartzen zuen. Horri buruzko bideo hau ikusi: “Gerraostea: emakumeak lantegitik etxera”. Ondoren, taldeka garai bateko lege gehiago topatu, emakumeen eskubideen kontrakoak zirenak (adibidez, boto eskubide eza, ikasketa jakin batzuk egiteko debekuak eta zerbitzu soziala egin beharra). Informazioa bildu ostean, gela osoaren aurrean azaldu beharko dira lege horiek.

4- Ekoizpena partekatzea. Ahozko aurkezpena egingo dute ikasleek, gelakideei beraien lanaren emaitzak ezagutarazteko. Aurkezpenak laburrak izango dira eta grabatu egingo dira, bideokamerarekin. Aurkezpen guztien ondoren, galderentzat, hausnarketentzat eta iritzientzat tartea izango da. Ikasleek ahozkoa eta idatzizkoa bereizten ikastea komeni da, eta pixkanaka ahozko jardunean gero eta hobeto moldatzea (irizpideak proposatzeko, irakasleari baliagarri gerta dakizkioke: ahozkoaren ezaugarriak eta baliabideak).

• Ebaluazio-irizpideak:

Ikasleen autoebaluaketa. Ikasleek beraiek autoebaluaketa egiteko, egin ditzakegun galderak:

Edukiari buruz

-Ea gaiak bere interesa piztu duen.

-Ea gaiari buruz ikasi izanaren sentsazioa duen: gutxi-zerbait-dezente-asko.

Ikaste prozesuari buruz

-Ea bideoa eta adinekoen testigantzak baliagarriak gertatu zaizkion.

-Ea ikaste prozesua gustukoa eta eraginkorra izan den berarentzat.

-Ea informazioa bilatzeko arazorik izan duen edo erraza gertatu zaion.

-Ea guztira informazio berri asko jaso duen eta hausnartzeko balio izan dion.

Bere komunikazio gaitasunei buruz

-Ea iritzia lasaitasunez emateko aukera duen ala zailtasunak izan dituen.

-Ea ahozko ekoizpenean lasai sentitu den eta nahi zuena azaltzeko gai izan den.

-Ea pozik dagoen ekoitzitako lanarekin.

Talde-lanari buruz

-Ea talde-lanean eroso sentitu den eta aberasgarria gertatu zaion.

-Ea ondo baloratzen duen talde dinamika ala arazoren bat izan duen.
 

Irakaslearen ebaluazioa. Irakasleak ikasleak ebaluatzeko, kontuan hartu ditzakeen irizpideetako batzuk:

- Ea adinekoen testigantzez garrantziaz jabetu den eta interesa erakutsi duen.

- Ea lehenaldia eta orainaldia lotzeko eta bere ikuspegia aberasteko gogoa eta gaitasuna izan dituen.

- Ea enpatiarik erakutsi duen bideoko emakumeekin.

- Ea sexu diskriminazioarekiko jarrera kritikoa adierazten duen.

- Ea garbi gaitzesten dituen emakumezkoek pairatu dituzten eta pairatzen dituzten indarkeria-egoerak.

- Ea eskubide-zapalketak eragiten dituzten arrazoiak adierazten dituen.

- Ea ikerketan informazioa lortzeko gaitasuna erakutsi duen, iturriak bilatzeko orduan.

- Ea informazio hori bere gogoetak eta ikuspuntua egituratzeko edo eraldatzeko erabili duen.

- Ea talde-lanean ondo moldatu den, berdinen arteko harremanean iradokizunak eginez eta ikaskideen iritziak errespetatuz.

-Ea bere iritzia eta hausnarketak partekatu dituen, horretarako txanda errespetatuta.

-Ea ahozko ekoizpean ondo moldatu den, komunikatzeko gai izan den.